Duizenden zestigplussers die nog kunnen werken worden volledig afgekeurd
Zo'n vijfduizend zestigplussers worden volledig arbeidsongeschikt verklaard, terwijl ze soms deels nog kunnen werken. Het UWV wil achterstanden bij de medische keuring inlopen.
Bijna alle zestigplussers die bij het UWV een arbeidsongeschiktheidsuitkering (Wia-uitkering) aanvragen, worden de komende tijd volledig arbeidsongeschikt verklaard. Naar schatting 2685 personen zouden normaal gesproken helemaal geen recht hebben op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Nog eens 2220 oudere werknemers zouden anders gedeeltelijk arbeidsongeschikt worden verklaard.
Dat schreef minister Karien van Gennip (CDA) van sociale zaken en werkgelegenheid onlangs aan de Tweede Kamer. Zij schat de meerkosten van de regeling op 122 miljoen euro. De maatschappelijke kosten zouden enigszins worden gedempt omdat zestigplussers die volledig afgekeurd worden, geen beroep meer doen op andere vangnetten, zoals de Werkloosheidswet.
De beroepsorganisatie van casemanagers (RSC) vindt het ‘onverteerbaar’ dat zestigplussers nu zonder goede medische beoordeling worden afgeschreven, zegt secretaris Bart Brenninkmeijer. “Met de huidige krappe arbeidsmarkt hebben we iedereen nodig, dus we moeten echt ons best doen om zoveel mogelijk werknemers actief te houden.”
Volgens Brenninkmeijer is een baan ‘het beste medicijn’. Werk zorgt voor sociale contacten, voldoening en een doel. “Dat geldt voor zestigplussers evengoed, want die willen ook blijven meedoen.”
Alternatief plan
Bij de beroepsorganisatie zijn 1850 verzuimbegeleiders en re-integratiedeskundigen aangesloten. Zij werken bijvoorbeeld onder verantwoordelijkheid van de bedrijfsarts, of ze zijn in dienst van (grotere) werkgevers om ervoor te zorgen dat het verzuimbeleid aan de wet- en regelgeving voldoet. In de aanloop naar het Kamerdebat volgende week hebben ze alternatief plan gepresenteerd, dat er juist op is gericht om zestigplussers sneller te laten re-integreren.
De lage baankans is een van de redenen dat minister Van Gennip de zestigplussers nu een uitzonderingspositie geeft.
“De kans dat deze mensen re-integreren is klein, omdat werkgevers huiverig zijn langdurig zieke zestigplussers aan te nemen”, zegt Alex van Scherpenzeel van ouderenbond Anbo. Om die reden denkt hij dat de mensen die het betreft geen extra nadelige effecten van de regeling zullen hebben. “Ook voor hun pensioen maakt het niet veel uit, aangezien hun baankansen sowieso klein zijn.”
‘Niemand benadelen’
Met de ‘vereenvoudigde claimbeoordeling’ van zestigplussers wil Van Gennip capaciteit vrijspelen op de afdeling van het UWV die de medische keuringen uitvoert. Ongeveer een vijfde van alle aanvragen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering is afkomstig van zestigplussers. In 2021 waren het er iets minder dan 15.000.
Al jaren lopen de werkachterstanden op, waardoor mensen van alle leeftijden lang moeten wachten op duidelijkheid: hebben zij recht op een Wia-uitkering, en zo ja, hoeveel moeten ze dan nog werken?
De minister benadrukt in haar brief dat de regeling voor zestigplussers ‘niemand benadeelt’. De vereenvoudigde claimbeoordeling zal immers niet tot een lagere uitkering leiden. Wel krijgen 5000 mensen dus een hogere ‘WGA 80-100'-uitkering dan waar ze anders recht op hadden gehad.
Die WGA-uitkering is eigenlijk bedoeld voor mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn, maar die nog wel kans hebben op werk of herstel. De uitkering geeft twee maanden recht op 75 procent van het laatst verdiende loon, daarna zakt het naar 70 procent.
Uitzonderingen
Voor de zestigplus-regeling gelden twee uitzonderingen. Zo zullen zestigplussers die naar verwachting recht hebben op een zogenaamde ‘Iva-uitkering’ voor volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid wel door een arts gezien worden.
Dit is omdat de Iva recht geeft op permanent 75 procent van het laatst verdiende loon. Er geldt eveneens een uitzondering voor zestigplussers met een aandoening of beperking van wie ook zonder medische keuring al vaststaat dat ze nog voldoende inkomen kunnen genereren.
Het UWV benadrukt dat geen enkele zestigplusser tegen zijn wil volledig arbeidsongeschikt zal worden verklaard. Ze kunnen ervoor kiezen om niet aan de vereenvoudigde beoordeling mee te werken. In dat geval worden ze gewoon door een arts gezien, zoals ook alle andere aanvragers voor een Wia-uitkering. Ook werkgevers moeten met de vereenvoudigde werkwijze instemmen.
Lees ook:
Het UWV schakelt geen arts meer in bij de keuring van zieke zestigplussers
Zieke werknemers van 60 jaar en ouder komen bij de aanvraag van een uitkering voor arbeidsongeschiktheid straks geen arts meer tegen. Dat is nu nog wettelijk verplicht.