Fiscus kan zelf geen bewijs vinden voor het voortrekken van taxibedrijf Uber
Taxibedrijf Uber zou er een innige band op na houden met de Nederlandse belastingdienst, ten koste van belastingdiensten in andere EU-landen, zo bleek eerder dit jaar uit de Uber-Files. De fiscus komt in eigen onderzoek tot een andere conclusie, hoewel hij tegelijkertijd niet over alle benodigde gespreksverslagen beschikt.
De Belastingdienst heeft taxibedrijf Uber zeven jaar geleden niet onrechtmatig bevoordeeld, concludeert hij uit eigen onderzoek naar de zaak. Aanleiding voor dat onderzoek waren de Uber-files waarover Trouw, Het Financieele Dagblad en platform Investico in juli publiceerden.
Onafhankelijke experts die het onderzoek van de Belastingdienst hebben gecontroleerd, stellen dat het beeld van destijds niet meer volledig is te reconstrueren omdat gespreksverslagen tussen de fiscus en Uber ontbreken.
De Uber-files bevatten ruim 120.000 gelekte interne e-mails, memo’s en notulen van het bedrijf, onder meer over hun omgang met de Nederlandse belastingdienst. Uber-medewerkers mailden met elkaar over hoe de fiscus hen hielp bij de problemen die zij hadden met belastingdiensten in andere EU-staten.
Zo zou een belastingmedewerker iemand van Uber in 2015 informeel hebben bijgepraat over vertrouwelijke gesprekken die de Nederlandse fiscus voerde met de Franse belastingdienst, onder meer over hoe Uber in Frankrijk belast zou moeten worden. En zou de Nederlandse fiscus namens Uber gelobbyd hebben bij de Fransen voor een gunstige uitkomst voor het bedrijf, zo schreef een Uber-medewerker aan zijn collega’s.
Groot intern onderzoek
De Leidse hoogleraar belastingrecht Jan van de Streek zei daarover dat het lekken uit zulke gesprekken naar de belastingplichtige in strijd is met de geheimhoudingsplicht waar de fiscus zich aan moet houden. Dat is vastgelegd in artikel 67 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen.
Vanwege diezelfde geheimhoudingsplicht mag de Belastingdienst niet openlijk reageren op deze verwijten. Wel zei de fiscus destijds dat naar aanleiding van de media-vragen uitgebreid onderzoek was gedaan naar de eigen documenten, mails en gespreksverslagen over de omgang met Uber. Daarbij waren geen onregelmatigheden of overtredingen uit naar voren gekomen, meldde de belastingdienst destijds.
Staatssecretaris Van Rij heeft daarna nog een groot intern onderzoek ingesteld naar de zaak. Dat is nu af, en wordt vanwege de geheimhoudingsplicht alleen vertrouwelijk met de Tweede Kamer besproken.
Advies van hoogleraren wél openbaar
Wél openbaar is een bijgevoegd advies van twee onafhankelijke hoogleraren belastingrecht, die het vertrouwelijke onderzoek hebben becommentarieerd. Daaruit is één en ander af te leiden over wat de fiscus wel en niet heeft kunnen achterhalen over zijn eigen handelen.
Zo adviseren de externe experts aan de fiscus om toe te geven dat het beeld van destijds ‘niet meer volledig te reconstrueren’ is. Dat komt doordat er niet altijd gespreksverslagen zijn bijgehouden van telefonische ‘bijpraat’-sessies tussen de fiscus en Uber. De fiscus had dan bijvoorbeeld alleen de datum en de duur van die gesprekken opgeschreven. Uit de Uber-files bleek juist dat Uber vooral via dit soort informele mededelingen op de hoogte was gehouden door de fiscus.
Volgens de externe experts doet de Belastingdienst er goed aan dat soort gesprekken in het vervolg beter vast te leggen. Zeker als de fiscus in die gesprekken uitspraken doet die een belastingplichtige kan opvatten als een toezegging of afspraak, kunnen die in het vervolg het best ‘schriftelijk worden vastgelegd of gearchiveerd’.
Ogenschijnlijke tegenstrijdigheid
Over de vraag of de Nederlandse fiscus de Franse belastingdienst heeft proberen te beïnvloeden namens Uber onthouden de twee externe experts zich van een oordeel, zonder dat duidelijk wordt waarom. Dat de belastingdienst zou hebben gelekt uit de vertrouwelijke gesprekken met de Fransen over Uber noemen de experts ‘niet aannemelijk’.
Ondanks de hiaten in het onderzoek over wat er in 2015 is gebeurd, oordelen de externe experts wel dat het interne onderzoek naar Uber ‘juist en gedegen is geweest en dat er geen bevoordeling van Uber heeft plaatsgevonden’.
Een woordvoerder van het ministerie van financiën kan die ogenschijnlijke tegenstrijdigheid niet verklaren. “Wij moeten nog formeel reageren op het advies van de twee hoogleraren. Op dit moment kan ik alleen maar zeggen dat de experts tot hun conclusie zijn gekomen op basis van zeer omvangrijke documentatie.”
Lees ook:
Uit gelekte documenten blijkt een innige band tussen de fiscus en Uber
Nadat Uber zijn Europese hoofdkwartier in Amsterdam had gevestigd, was de Nederlandse belastingdienst de taxigigant zeer ter wille, blijkt uit gelekte documenten. Dat ging ten koste van de belastingdiensten in andere EU-lidstaten.